Όταν μιλάμε για τον μαραθώνιο, μιλάμε για την απόλυτη αθλητική χωρητικότητα του ανθρώπινου σώματος. Οι δρομείς τρέχουν ασταμάτητα για 42,2 χιλιόμετρα με έναν απαιτητικό τρόπο, στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν της σωματικές και πνευματικές προκλήσεις της αντοχής τους.
Οι κινήσεις τους φαίνονται σαν εκείνες του μπαλέτου. Μέχρι όμως να τα κάνουν πάνω τους. Μερικοί αθλητές το αποκαλούν «διάρροια του δρομέα». Άλλοι το αναφέρουν ως «Gingerbread Man». Είναι η ξαφνική και εκρηκτική ανάγκη να αδειάσει κανείς τα σπλάχνα του στη ζέστη ενός αγώνα.
Η ιστορία των μαραθωνίων είναι γεμάτη με τέτοια περιστατικά. Κατά τη διάρκεια ενεός μαραθωνίου στη Χαβάη το 1982, η Julie Moss τα έκανε μπροστά σε 20 εκατομμύρια θεατές, που ήταν συντονισμένοι στο «Wide World of Sports» του ABC.
Στα μέσα του μαραθωνίου του Λονδίνου το 2005, η νικήτρια του αγώνα Paula Radcliffe αναγκάστηκε να σταματήσει κάποιες φορές και να αδειάσει το περιεχόμενο του εντέρου της, μπροστά στο κοινό και τις τηλεοπτικές κάμερες. Και αμέτρητες άλλα φορές πολλοί δρομείς έχουν συναντήσει τον «Gingerbread Man».
Το πρόβλημα είναι αρκετά εμφανές ώστε το 2017, δύο θεατές στον Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης κρατούσαν χειροποίητες πινακίδες. «Μην τα κάνεις στο παντελόνι σου!» έγραφε το ένα, ενώ το άλλο, το οποίο το κρατούσε ένα παιδί, «Κανείς να μην τα κάνει πάνω του».
Υπάρχουν αθλητές και από άλλα αθλήματα που έχουν πάθει το ίδιο, αλλά συνήθως οφείλεται σε ασθένεια ή τροφική δηλητηρίαση. Στον μαραθώνιο όμως, ευθύνεται η συνεχής σωματική καταπόνηση.
«Έχει να κάνει με το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια περιόδων σωματικής πίεσης, το σώμα απομακρύνει το αίμα από όργανα που δεν είναι απαραίτητα κρίσιμα εκείνη τη στιγμή» αναφέρει ο χειρούργος παχέος εντέρου και ορθού στη Novant Health της Σάρλοτ, Michael Dobson. «Για τους αθλητές αντοχής, απομακρύνεται το αίμα από τα έντερα και πηγαίνει προς τους μύες. Η έλλειψη ροής αίματος στο εντερικό σύστημα μπορεί να προκαλέσει πολλές διαταραχές στη φυσιολογική λειτουργία τους. Η ουσία είναι ότι προκαλεί ερεθισμό στο εντερικό σύστημα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εκκένωση του εντέρου».
Όταν οι μυς του δρομέα δουλεύουν ασταμάτητα, όλο και λιγότερο αίμα ρέει στο έντερο. Αυτό προκαλεί μια φλεγμονώδη αντίδραση στην επένδυση του εντέρου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμική κολίτιδα ή παροδική φλεγμονή. Τότε είναι που αρχίζουν να δημιουργούνται τα προβλήματα.
«Ακόμα και χωρίς ένα πλούσιο γεύμα, το σώμα εξακολουθεί να εκκρίνει λίτρα υγρού κάθε ημέρα στο εντερικό σύστημα» αναφέρει ο Dobson. «Όταν υπάρχουν στρεσογόνοι παράγοντες στη μέση, αυτό το υγρό τρέχει μέσα στους σωλήνες».
Πολλοί άνθρωποι μπορεί να υποφέρουν από εντερικά προβλήματα αλλά χωρίς να «λερώνονται». Αυτό που κάνει τους μαραθωνοδρόμους να τα κάνουν πάνω τους είναι ότι χάνουν τον έλεγχο των εσωτερικών και των εξωτερικών μυών του σφιγκτήρα που βρίσκεται στο τέλος του πρωκτικού καναλιού. Ο όγκος των αποβλήτων είναι τέτοιος που ο μυς που συνήθως μας βοηθά να κρατιόμαστε, χαλαρώνει. Ο εξωτερικός μυς είναι η τελευταία γραμμή άμυνας, αλλά ο δρομέας δεν είναι σε θέση να τον σφίξει.
«Κάποιος στη μέση μιας έντονης σωματικής δραστηριότητας, είναι πραγματικά δύσκολο να κρατήσει οικειοθελώς τον μυ κλειστό ενώ συμμετέχει σε άλλες δραστηριότητες όπου χρησιμοποιεί άλλους μύες στα πόδια και τη λεκάνη», λέει ο Dobson. «Δεν μπορείτε να ελέγξετε τον μυ όταν χρησιμοποιείτε άλλους μυς».
Εκεί σκέφτεσαι τι ακριβώς έφαγες νωρίτερα. Αλλά όπως λέει ο Dobson, εκτός από το να μειώσεις το φαγητό σου πριν από τον αγώνα ή να αποφύγεις πικάντικο φαγητό, δεν έχεις και πολλά άλλα να κάνεις.
Το 60% των μαραθονοδρόμων έχουν βρεθεί μπροστά στο συγκεκριμένο πρόβλημα. Δεν θα ήταν λογικό να φοράνε κάτι σαν προσασία, όπως πάνες για ενήλικες;
«Δεν ξέρω αν αυτό θα είχε κάποιο κέρδος» λέει ο Dobson. «Το ατύχημα πάλι θα γίνει. Και θα πρέπει να κουβαλάς κάτι βαρύ και υγρό. Μια υγρή πάνα. Δεν υπάρχει τίποτα στην αγορά που θα το κάνει καλύτερο σε αντίθεση με την απλή εκκένωση. Είναι πιο ενοχλητικό το τρέξιμο με ένα βαρύ, βρεγμένο ρούχο. Θα ήταν περιοριστικό για τους δρομείς».
Θα τους κόστιζε επίσης μια από τις ιεροτελεστίες του αθλήματος. «Θυμάμαι ότι ένας υπερμαραθωνοδρόμος μου είπε κάποτε ότι αυτό είναι ένα μετάλλιο θάρρους», λέει ο Dobson. «Δεν ανήκεις στο κλαμπ μέχρι να τα κάνεις πάνω σου σε έναν υπερμαραθώνιο»